پروژه ی علمی به علت ماهیت هیجانی و اکتشافی خود ، میل به یادگیری را در دانش آموز تقویت
می کند و به علّت ماهیت فرایندی خود راه و روش یادگیری را نیز به او می آموزد بنابراین می تواند
ابزاری بسیار قوی در خدمت تعلیم تربیت به معنای واقعی باشد که طبق تعریف یونسکو همانا درک و
به کارگیری مفاهیم ، مهارت های فرایندی ، نگرش ها و ارزش هایی می باشد که شخص را قادر
می سازد دانش و فناوری را با زندگی و فرهنگ جامعه ی خویش مرتبط سازد .
فضای علمی کشور باید فضای تولید و ترویج علم و پژوهش و پرورش محقق و عالم باشد.
مقام معظم رهبری

اهداف :
1)

 این طرح زمینه تحقق اهداف دوره ابتدایی ، مصوب شورای عالی آموزش و پرورش را به ویژه در
زمینه های زیر فراهم می نماید :
الف ) اهداف علمی،آموزشی نظیر :
- دانش آموز نسبت به شناخت پدیده ها کنجکاو است.
- در فکر کردن ، شنیدن ، گفتن و بیان مقصود ، خواندن و نوشتن و حساب کردن مهارت کافی دارد .
- با زبان فارسی آشنایی دارد و می تواند از کتاب و روزنامه استفاده کند .
- ارزش علم را در انجام درست کارها تا حدی می داند .
- با نحوه یادگیری خود تا حدودی آشناست .
ب ) اهداف اجتماعی نظیر :
- همکاری با دیگران را دوست دارد .
- در بازی ها و فعالیت های گروهی شرکت می کند .
- به انجام وظایف و مسئولیت هایی که بر عهده او می گذارند پایبند است.
ج ) اهداف زیستی نظیر :
- از حواس خود به خوبی محافظت و استفاده می کند .
- در حفظ محیط زیست کوشا است .
- نکات ایمنی را می داند و رعایت می کند.
علاوه بر اهداف فوق می توان هدف های زیر را برای اجرای این طرح ذکر نمود :
2) کمک به تحقق اهداف مهارتی درس علوم تجربی نظیر : مشاهده  طراحی تحقیق  برقراری
ارتباط  پیش بینی  فرضیه سازی  کاربرد ابزار  اندازه گیری  تفسیر یافته ها و نتیجه گیری
3) تقویت مهارتهای زندگی در دانش آموزان نظیر : تصمیم گیری  حل مساله  برقراری ارتباط با
دیگران  دوست یابی  سخنرانی ودفاع از کار خود در جمع و ....
4) تحقق اهداف نگرشی درس علوم تجربی نظیر : کنجکاوی و جستجو گری علمی  نیروی خلاقیت
وابتکار  پشت کار  تمایل به همکاری وتحمل یا احترام گذاشتن به عقاید ونظرات دیگران  فکر باز و
روشن بینی  خود انتقادی و بازنگری نقادانه  آمادگی برای پذیرش عدم قطعیت  احساس مسئولیت 
احساس اعتماد به نفس و ....
5) شناسایی و تقویت استعدادهای فردی دانش آموزان و ایجاد زمینه ای مناسب برای کار آفرینی:
بسیاری از توانایی ها ، استعدادها و علاقه مندی های دانش آموزان در کلاس های معمولی نمود پیدا
نمی کنند و لذا قابل شناخت و پرورش نیستند . پروژه ی علمی ، فرصت مناسبی به وجود می آورد که
می توان این استعدادها را مشاهده ، شناسایی و تقویت کرد . بنابراین پروژه ی علمی می تواند راهبرد
۴
بسیار مناسبی در تحقق یکی از اهداف مهم نظام آموزش و پرورش یعنی ایجاد زمینه کارآفرینی دانش
آموزان باشد.
6) ارائه مواد درسی به صورت در هم تنیده:
موضوعاتی که برای پروژه های علمی دانش آموزان طراحی می شوند می توانند بسیار گسترده تر از
یک موضوع درسی و درواقع میان رشته ای باشند و دانش آموزان ضمن انجام این گونه پروژه ها از
دانش و مهارت های متعدد خود استفاده کنند.
7) ایجاد موقعیت مناسبی برای ارزشیابی توصیفی از عملکرد دانش آموزان
برای رفع نیاز های ICT و تشویق آنان به استفاده از IT 8) افزایش توانمندی دانش آموزان در حوزه
اطلاعاتی مربوط به پروژه های علمی خود .
معرفی طرح پروژه های علمی
الف ) تعریف پروژه ی علمی
پروژه ی علمی عبارت است از کوشش علمی انفرادی یا گروهی دانش آموزان در باره یک موضوع
معین که آنان ضمن این کوشش هیجان انگیز علمی ، کار یک دانشمند را انجام می دهند و نگرش ها ومهارت های علمی او را پیدا می کنند . یعنی دانش آموزان سعی می کنند به دقت مشاهده کنند ، سوال بپرسند ، جمع آوری اطلاعات کنند ، فرضیه بسازند ، آزمایش کنند و نتایج کار علمی خود را جمع
بندی و ارائه نمایند .
ب ) موضوع پروژه و پایه های تحصیلی تحت پوشش
در این طرح ،یک پروژه دارای ماهیت علمی و تجربی بوده و دانش آموز را با روش علمی آشنا
می نماید و موضوع آن از محتوای کتاب های درسی منشا گرفته و یا آزاد می باشد. دانش آموزان در
همه پایه های تحصیلی به صورت انفرادی یاگروهی پروژه انتخاب نموده ودرنمایشگاه علمی
آموزشگاه شرکت می کنند . (سیاست معاونت آموزش ابتدایی انجام پروژه های علمی به صورت
گروهی از دانش آموزان می باشد). دانش آموزان بهتر است در زمینه های مورد علاقه خود ، موضوع
انتخاب کنند و به پژوهش بپردازند.
ج ) انواع پروژه علمی
ا- جمع آوری نمونه همراه با طبقه بندی
یک پروژه جمع آوری شامل مجموعه ای از اشیاء می شود که بر اساس شباهت ها و تفاوت ها گروه
بندی شده و برچسب خورده باشند
مثال : جمع آوری و طبقه بندی مجموعه ای از برگ ها
-2 نمایش علمی
الف- دستگاه ( مدل )
یک پروژه مدل سازی شامل ساخت اشیاء برای توضیح چرایی یا چگونگی ساختمان آنهاست .
مثال : ساخت مدلی از دانه و معرفی اجزای آن ( پوسته ، اندوخته و گیاهک )
ب- نمایش
یک پروژه نمایش شامل استفاده از اشیاء برای نمایش چرایی یا چگونگی عملکرد یک دستگاه و تبیین
اصول علمی حاکم بر آنهاست .
مثال : نمایش حرکت مواد درون ساقه کرفس با استفاده از محلول های رنگی
ج- تحقیق
یک پروژه تحقیق شامل بررسی جزئیات بیشتر در باره موضوع پروژه و توضیح و تفسیر جوانب مختلف
آن می شود . این جزئیات را می توان از طریق مشاهده مستقیم و یا از طریق منابع مختلف اطلاعاتی به
دست آورد .
مثال : تحقیق در مورد گیاهان دارویی ایران و محل رویش آنها
-3 آزمایش
یک پروژه آزمایش ، طرح و آزمودن سوالی است که شما هنوز جواب آن را نمی دانید لذا به کار
گیری روش علمی و انجام آزمایش برای کشف جواب آن سوال از ضروریات این نوع پروژه است
مثال : آیا نورهای رنگی مختلف به یک اندازه بر رشد گیاه موثرند ؟
د) ارائه پروژه علمی ( نمایشگاه )
دانش آموزان محصول فعالیتهای علمی خود را ابتدا در قالب یک نمایشگاه علمی در آموزشگاه به
معرض نمایش و داوری می گذارند و طی مراحل بعد، پروژه های برگزیده آموزشگاه به نمایشگاه
علمی منطقه ، پروژه های برتر منطقه به نمایشگاه علمی استان و در نهایت پروژه های برتر استان به
نمایشگاه علمی کشوری راه خواهند یافت .
ه )عناصر یک پروژه علمی در نمایشگاه
هرپروژه برای ارائه به نمایشگاه باید شامل سه عنصر تابلوی نمایش ،مواد نمایشی وگزارش کتبی باشد .
 تابلوی نمایش: تابلوی نمایش باید حالت سه دیواره ای داشته و از یک جنس محکم به ابعاد 90*۱۲۰
سانتیمتر تهیه شده باشد . نوشته ها ، نمودارها و تصاویر باید محکم روی تابلوی نمایش چسبانده شوند.
مواد نمایش: شامل نمونه ها، دستگاه ها ، مدل ها و سایر اقلام مجاز مربوط به پروژه می باشد.
گزارش کتبی: شامل صفحه عنوان ، فهرست ، طرح مسئله ، تحقیق ، فرضیه ، شرح آزمایش ، داده ها
،جمع بندی و نتیجه گیری ، سپاسگزاری و ذکر منابع می شود.
و )طبقه بندی پروژه ها در نمایشگاه
پروژه های یک نمایشگاه علمی براساس پایه تحصیلی دانش آموز و نوع پروژه طبقه بندی و وارد
رقابت می شوند . دانش آموز می تواند پروژه خود را به صورت انفرادی ، تیمی و یا کلاسی در مدت
زمان معین (برنامه زمانی پیشنهادی وسایر اطلاعات مورد نیاز درلینک دفتر آموزش دبستانی از سایت
موجود می باشد)به انجام رسانده و به نمایشگاه ارائه نماید . www.gea.medu.ir
پایه اول تا سوم ......................... انفرادی - تیمی ( حداکثر 3 نفره ) - کلاسی
پایه چهارم و پنجم .................. انفرادی - تیمی ( حداکثر 3 نفره )
ز )شرایط پذیرش پروژه ها در نمایشگاه علمی
-1 مرحله آموزشگاهی :
دانش آموزان از هر پایه تحصیلی می توانند در مرحله آموزشگاهی شرکت کنند و نیز محدودیتی از
نظر پذیرش انواع پروژه در مرحله آموزشگاهی وجود ندارد .
-2 مرحله منطقه ای :
در این مرحله سهمیه هر مدرسه برای شرکت در نمایشگاه منطقه با توجه به ظرفیت مکان برپایی
نمایشگاه و باصلاحدید مجریان منطقه ای تعیین می گردد.
درنمایشگاه مرحله منطقه ای نیز انواع پروژه ها در کلیه پایه ها پذیرفته می شوند .
-3 مرحله استانی :
در این مرحله سهمیه هر منطقه بر اساس آمار دانش آموزی با توجه به ظرفیت مکان برپایی نمایشگاه و
صلاحدید مجریان استانی تعیین می گردد.
لازم به ذکر است پروژه هایی که از نوع جمع آوری هستند در مرحله استانی پذیرفته نمی شوند .
-4 مرحله کشوری :
در این مرحله سهمیه هر استان بر اساس آمار دانش آموزی با توجه به ظرفیت مکان برپایی نمایشگاه و
با صلاحدید مجریان کشوری معین میگردد.
لازم به ذکر است در مرحله کشوری تنها پروژه هایی پذیرفته می شوند که از نوع آزمایش باشند .
ح ) برپایی و داوری نمایشگاه
-1 مرحله آموزشگاهی :
شورای معلمان آموزشگاه داوران را از بین آموزگاران علاقمند و توانمند آموزشگاه انتخاب نموده و
آنان بر اساس فرم داوری که در آدرس سایت مذکور موجود می باشد پروژه ها را داوری می کنند .
-2 مرحله منطقه ای :
هر مدرسه موظف است ازبین معلمان توانمند حداقل یک داور جهت داوری به نمایشگاه علمی منطقه
معرفی نماید ومنطقه ازبین داوران معرفی شده، هیئت داوران منطقه ای راتشکیل می دهد.
-3 مرحله استانی :
هر منطقه موظف است به ازای هر 10 پروژه ای که به نمایشگاه استانی ارسال می کند یک نفر داور
جهت کمک به داوری پروژه های علمی نمایشگاه استانی معرفی نماید.
-4 مرحله کشوری :
کمیته هدایتگر کشوری داوران را بر اساس ضوابط معین ،انتخاب و معرفی می نماید .
و ) تقدیر از برگزیدگان
دانش آموزان پایه های اول تا پنجم ابتدایی پروژه های خود را مطابق با تقویم اجرایی پیوست انجام
می دهند . سپس پروژه ها در قالب نمایشگاه علمی مدرسه در معرض دید عموم قرار می گیرد و
کارهای برگزیده توسط هیئت داوران انتخاب شده( در این مرحله دانش آموزان برگزیده و معلم راهنما
توسط مدیر مورد تقدیر قرار می گیرند ) وبه مرحله منطقه ای راه پیدا می کنند و نمایشگاهی برای
بازدید عموم دانش آموزان در سطح منطقه برگزار می گردد وگروههای برتر انتخاب شده و به همراه
دست اندر کاران (مدیر، معلم راهنما) از طرف منطقه مورد تقدیر قرار گرفته و به استان معرفی
می گردند ودر مرحله ی استانی با همان مراحل کاری پس از داوری ، انتخاب و معرفی می شوند و
دانش آموزان و دست اندرکاران از طرف استان مورد تقد یر قرار می گیرند و در مرحله کشوری نیز
دانش آموزان و سایر دست اندر کاران پروژه های منتخب از طرف وزارتخانه مورد تقدیر قرار خواهند
گرفت .
ساختار اجرایی طرح
طرح درطول سال تحصیلی و درچهار مرحله الف) آموزشگاهی ب ) منطقه ای ج ) استانی
د) کشوری با تشکیل کمیته هایی طراحی واجرا می گردد. جهت اجرای کامل این طرح نیاز به
همکاری تعداد زیادی از همکاران در سطوح مختلف می باشد .سازماندهی عوامل اجرایی طرح به
شرح زیر می باشد :
اعضای کمیته ها و شرح وظایف آنها
شورای معلمان آموزشگاه
براساس بند 4 از ماده 15 آئین نامه اجرایی مدارس " چاره اندیشی برای تامین مشارکت فعال دانش
آموزان در فرایند آموزش و پرورش " برعهده شورای معلمان می باشد . لذا اجرای مرحله
آموزشگاهی این طرح زیر نظر شورای معلمان مدرسه صورت می گیرد .
شرح وظایف
1) شرکت نماینده شورا درجلسات توجیهی کمیته منطقه ای
2) تشکیل به موقع گروه های دانش آموزی در مدرسه و تعیین پروژه مناسب برای آنها
3) هدایت گروههای دانش آموزی و تامین اعتبارهای لازم از بودجه تخصیص یافته برای طرح
4) تشکیل نمایشگاه آموزشگاهی ،داوری وانتخاب پروژه های برگزیده و ارسال آن ها به نمایشگاه
منطقه ای
اعضای کمیته اجرایی منطقه
-1 رئیس آموزش و پرورش ناحیه / منطقه
-2 معاون آموزش ابتدایی
-3 معاون توسعه مدیریت وپشتیبانی
-4 کارشناس گروههای آ موزشی ابتدایی
-5 کارشناس مسئول / کارشناس آموزش ابتدایی
6 - سر گر وههای در سی/ پایه ( هیئت علمی )
شرح وظایف کمیته منطقه ای
1) تهیه و ارسال دستورالعمل منطقه ای به آموزشگاهها در ابتدای هر سال تحصیلی
2) تشکیل کمیته های علمی و داوری ازبین اساتید، سرگروههای درسی ومعلمان برجسته ی منطقه
3) تشکیل پایگاه اطلاع رسانی الکترونیکی وایجاد تعامل الکترونیکی دانش آموزان با بانک های
اطلاعاتی منطقه ای ، استانی ، کشوری و جهانی
4) نظارت بر حسن اجرای وظایف کمیته های آموزشگاهی
5) تشکیل نمایشگاه پروژه های علمی درسطح منطقه طبق تقویم اجرایی
6) داوری وانتخاب پروژه های برگزیده منطقه ای
7) تقدیر از دانش آموزان، معلمان ، مدیران و رابطین منتخب در پروژه های علمی
8) ایجاد کتاب الکترونیکی از پروژه های برگزیده وامکان دسترسی تمام دانش آموزان ایران وجهان به
این منبع از طریق وب سایت منطقه
9) ارسال گزارش از نتیجه کار به اداره کل
اعضای کمیته پشتیبانی ونظارت استان
-1 مدیر کل آموزش و پرورش استان
-2 معا ون آموزش ابتدایی
-3 معاون توسعه مدیریت وپشتیبانی
-4 رئیس گروه تکنولوژی و گروه های آموزشی ابتدایی
-5 رئیس گروه آموزش ابتدایی
-6 کارشناس مسئول و کارشناسان تکنولوژی و گروه های آموزشی ابتدایی
-7 سر گروههای درسی/ پایه ( هیئت علمی طرح )
شرح وظایف کمیته استانی
1) تهیه دستورالعمل اجرایی و ارسال آن به مناطق تابعه در ابتدای هر سال تحصیلی
2) تخصیص و اعطای اعتبارات لازم به مناطق مطابق با تقویم اجرایی طرح
3) اطلاع رسانی در باره فعالیتهای علمی دانش آموزان به رسانه های جمعی
4) نظارت بر حسن اجرای وظایف کمیته های منطقه ای
5) پیش بینی دوره های آموزشی لازم برای معلمان وتامین مدرسان مناسب
6) انجام تمهیدات لازم جهت برگزاری نمایشگاه استانی
اعضای کمیته برنامه ریزی ستاد
-1 معاون آموزش ابتدایی
-2 مدیرکل دفتر آموزش دبستانی
-3 معاون دفتر آموزش دبستانی
-4 کارشناس مسئول تکنولوژی و گروه های آموزشی
-5 کارشناس تکنولوژی و گروه های آموزشی
-6 سرگروه های درسی/ پایه
شرح وظایف کمیته ستادی
1) تهیه دستورالعمل طرح
2) برنامه ریزی برای آموزش نیروی انسانی (کارشناسان،مدیران ومعلمان)
3) تصمیم گیری جهت تامین اعتبار لازم
4) تصمیم گیری جهت اجرای نمایشگاه پروژه های علمی در مرحله کشوری
5) برنامه ریزی برای تشویق دانش آموزان ومعلمان در اجرای طرحهای موفق در طول سال تحصیلی
6) انتخاب هیئت داوران مرحله کشوری
7) ثبت ونگهداری کارهای موفق در سایت یا کتابچه
گستره اجرای طرح:
این طرح به صورت داوطلبانه و متناسب با علاقه و توانمندی مجریان درسطح مدارس (براساس درصد
پوشش مدارس موجود درتفاهم نامه منعقد شده بین معاونت آموزش ابتدایی واستان) در همه مناطق
اجرا می شود .
اعتبارا ت مورد نیاز طرح:
اعتبارات مورد نیاز طرح از محل اعتبارات تخصیصی معاونت آموزش ابتدایی و اعتبارات استانی قابل
تامین می باشد .
- جدول پیشنهادی زمانی برای اجرای طرح جشنواره جابر بن حیان سال تحصیلی 91-۹۰
ردیف عنوان ماه هفته
۱-هفته چهارم مهر: ارسال شیوه نامه اجرایی به استان ها (از طریق گردهمایی)
۲-هفته اول آبان: تشکیل کمیته استانی و ارسال دستورالعمل به مناطق
۳-هفته دوم آبان: تشکیل کمیته منطقه ای و ارسال دستورالعمل به مدارس
۴-هفته دوم آبان: تشکیل شورای معلمان آموزشگاه
۵-هفته سوم آبان: برگزاری جلسه توجیهی معلمان راهنمای پروژه ،مدیران وکارشناسان
۶-هفته سوم آبان لغایت هفته سوم آذر: انتخاب موضوع پروژه و آغاز فعالیت های علمی دانش آموزان
۷-هفته سوم آبان لغایت هفته سوم آذر: بازدید ازفرایند اجرای طرح توسط کمیته منطقه ای و استانی
۸-هفته آخرآذروهفته اول دی برگزاری نمایشگاه آموزشگاهی و داوری و انتخاب پروژه های برتر
۹-هفته دوم دی:تقدیر از دانش آموزان ومعلمان راهنمای پروژه های برتر در سطح آموزشگاه دی
۱۰-هفته دوم وسوم بهمن:برگزاری نمایشگاه مرحله منطقه ای و داوری و انتخاب پروژه های برتر

۱۱-هفته چهارم بهمن:تقدیر از دانش آموزان ، رابطین ، مدیران ومعلمان راهنمای پروژه های برتر در سطح منطقه
۱۲-هفته اول اسفند:برگزاری نمایشگاه مرحله استانی و داوری و انتخاب پروژه های برتر اسفند
۱۳-هفته دوم اسفند:تقدیر از دانش آموزان ، مدیران، رابطین ومعلمان راهنمای پروژه های برتر در سطح
۱۴-هفته چهارم فروردین:برگزاری نمایشگاه مرحله کشوری و داوری و انتخاب پروژه های برتر 
۱۵-هفته چهارم فروردین: تقدیر از دانش آموزان، مدیران، رابطین ومعلمان راهنمای پروژه های برتر در سطح کشور.
بسمه تعالی
راهنمای پروژه علمی
راهنمای معلمان
معاونت آموزش ابتدایی
دفتر آموزش دبستانی
کارشناسی تکنولوژی وگروه های آموزشی
بسم الله الرحمن الرحیم
قال علی علیه السلام:
" اوضع العلم ما وقف علی اللسان و ارفعه ما ظهر فی الجوارح و الارکان. "نهج البلاغه، حکمت 92
پست ترین دانش، دانشی است که در سطح زبان، متوقف شود و والاترین دانش، آن است که در کل وجود
فرد، ظاهر و منعکس گردد.
مقدمه
از آنجا که تفکر و تعمق در پدیده های عالم هستی که همه آنها از ذرات کوچک تا کرات و کهکشانهای بی انتهامخلوقات خداوند متعال هستند ، ظرفیت بی انتهایی را در ارضای کنجکاوی انسان در کشف حقایق و روابط بین پدیده ها در طول دستیابی به اعتقاد عمیق و ایمان پایدار به خدا دارد ،از اینروست که در قرآن، خدا ی باری تعالی دستور موکد به جستجوی در طبیعت و توجه به قدرت لایزال الهی در آفرینش عالم هستی دارد.از اینروست که آموزش و پرورش خود را موظف و مکلف می داند با پیش بینی برنامه های مناسب این فرصت رابرای کودکان ودانش آموزان فراهم نماید تاحاصل تحصیلات مدرسه ای ، تنها انتقال پاره ای از مفاهیم به ذهن دانش آموزان نباشد ، ( سواد به معنی سنتی ) که با فراموش شدن آن مفاهیم ، حاصل کلیه سال های تحصیل نیز از دست برود . به همین سبب ، باید سعی کنیم علاوه بر مفاهیم پایه ، راهی به دانش آموزان نشان دهیم که خودشان بتوانند به دنبال معرفت و دانش مورد نیاز خود بگردند و به یک یادگیرنده ی مادام العمر تبدیل شوند . به همین منظور علاوه برکسب دانش باید راه و روش یادگیری را هم به آنان بیاموزیم تا میل به یادگیری در آنان تقویت گردد .
پروژه ی علمی به علت ماهیت هیجانی و اکتشافی خود ، میل به یادگیری را در دانش آموز تقویت می کند و به علّت ماهیت فرایندی خود راه و روش یادگیری را نیز به او می آموزد بنابراین می تواند ابزاری بسیار قوی در خدمت تعلیم و تربیت به معنای واقعی باشد . معاونت آموزش ابتدایی بنا بر اهمیت پرورش روحیه فعالیت گروهی ازپروژه ها یی که توسط دانش آموزان بصورت گروهی انجام می گیرد حمایت می نماید و اولویت بالاتری را درارزیابی اینگونه پروژه ها در نظر می گیرد.
از آنجایی که دانش آموزان دوره ابتدایی از نظر کسب مهارت ها و تجربیات علمی در ابتدای راه قرار دارد ، برای انجام فعالیتی مثل پروژه علمی نیاز به کمک و راهنمایی معلم و والدین و حتی یکدیگر دارن د . معلمان عزیز می توانند این راهنما را مطالعه و برای هدایت دانش آموزان به کار گیرند .
( این نوشتار از زبان معلم نسبت به دانش آموز تنظیم شده و مخاطب افعال آن دانش آموز است . )
چگونه یک پروژه علمی را انجام دهیم
شروع
-1 یک دفتر یادداشت تهیه کنید
این دفتر ، دفتر کارنمای پروژه نامیده می شود . در این دفتر وقایع و اتفاقات مربوط به پروژه را یادداشت خواهید
کرد . دفترکارنما مسیر حرکت شما را ازآغاز تا پایان نشان می دهد ( موضوعی که به ویژه برای بازدید کنندگان
از پروژه شما اهمیت دارد).
·یادداشت کردن را از زمانی آغاز کنید که جستجوی موضوع پروژه را شروع می کنید .
·اتفاقات را به صورت روزانه یادداشت کنید و هر مطلبی را که وارد دفتر می کنید تاریخ گذاری نموده و
بنویسید که چه قدر وقت صرف آن کرده اید .
·نتایج آزمایشات ، فهرست مواد مورد استفاده ، یادداشت های مربوط به تحقیق زمینه ای و مشخصات منابع
مورد استفاده را به دقت در آن ثبت کنید .
·هر مشکلی را که در جریان کار با آن مواجه می شوید یادداشت کنید .
·راه حل هایی را که برای غلبه بر مشکلات به کار گرفته اید یادداشت کنید .
·در صورت نیاز از مراحل مختلف پروژه خود عکس بگیرید تا بتوانید یک گزارش تصویری از تلاش
هایتان را به دیگران نشان دهید .( اختیاری )
تحقیق زمینه ای : منظور از تحقیق زمینه ای مراجعه به منابع اطلاعاتی و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای انجام
پروژه علمی است . این فعالیت از اجزای ضروری انواع پروژه علمی می باشد .
-2 عناوین مختلف را کنکاش کنید و با نیروی فکرتان یک موضوع جدید برا ی پروژه
خود بسازید ( از عناوین کلی سوالاتی جزئی برای پروژه خود استخراج کنید )
به چه چیزهایی علاقه دارید ؟ ورزش ، رایانه ، حیوانات ، غذا ، ساخت اشیا ... و غیره . به کدام یک از شاخه های
علم علاقمند هستید ؟
گیاهان ( گیاه شناسی )
قارچ ها ، باکتری ها ( میکروب شناسی )
جانوران ( جانور شناسی )
بدن انسان ( کالبدشناسی )
الکتریسیته ، جاذبه ، نیرو ، نور (فیزیک )
مواد شیمیایی ، اسیدها و بازها ( شیمی )
حافظه ، خیال ، آموزش ( روانشناسی )
آتشفشان ها ، سنگ ها ، آب و هوا ( زمین شناسی )
آزمودن محصولات مصرفی ( دانش محصولات مصرفی )
مطالعه آماری ( آمار )
نگاه به کتابهای درسی ، علمی ، دایره المعارف ها و سایت های علمی می تواند در پیدا کردن موضوع پروژه به شما
کمک کند .
-3 نوع پروژه خود را مشخص کنید
-1-3 جمع آوری( کلکسیون ) همراه با طبقه بندی
پروژه جمع آوری شامل مجموعه ای از اشیاء می شود که بر اساس شباهت ها و تفاوت ها گروه بندی شده و
برچسب خورده باشند. جمع آوری می تواند پروژه خوبی برای دانش آموزان پایه های اول و دوم باشد.
مثال :
فرض کنید 12 قطعه سنگ از اطراف محل زندگی خود جمع آوری نموده اید . ممکن است شما آنها را بر اساس رنگ ، اندازه و یا میزان درخشندگی دسته بندی کنید . یا ممکن است سنگها را به ترتیب زیر طبقه بندی کنید :
ابتدا آنها را در آب خیس کرده و سپس آنها را روی یک سطح زبر بخراشید . با مقایسه اندازه و رنگ رگه هایی که روی سطح زبر برجای می ماند می توانید سنگها در سه گروه نرمترین ها ، نیمه سخت ها و سخت ترین ها
طبقه بندی کنید .
نمونه هایی از پروژه های جمع آوری :
پرها
دانه های انگور
تکه های پوست درختان
پوسته های تخم پرندگان
عدسی ها
لانه های خالی حشرات
فسیل ها
برگ ها
ریشه ها
نکته :
طبقه بندی یک مجموعه را به سه طریق می توان انجام داد :
الف- طبقه بندی براساس شباهت ها و تفاوت های ظاهری ( مثال : طبقه بندی مجموعه ای از سنگ ها به دوگروه صاف و ناصاف )
ب- طبقه بندی براساس نوع کاربرد ( مثال : طبقه بندی گیاهان از لحاظ کاربرد به سه گروه دارویی ، خوراکی وصنعتی )
ج - طبقه بندی بر اساس نوع عملکرد ( مثال : طبقه بندی تصویر در آینه ها و عدسی ها به حقیقی و مجازی )
حال این پرسش پیش می آید که پروژه های جمع آوری و طبقه بندی را که برای دانش آموزان پایه های اول ودوم توصیه می شود در کدام یک از این قالبها انجام دهیم . با اندکی دقت در اهداف پروژه های علمی برای دانش آموزان پایه های اول و دوم ابتدایی ، یعنی تقویت کنجکاوی و مهارت مشاهده کردن ، مشخص می شود که طبقه بندی بر اساس شباهت ها و تفاوت ها مناسبترین گزینه برای این دانش آموزان است ، چرا که باعث افزایش کنجکاوی آنان در طبیعت ( برای جمع آوری اقلام ) و تقویت مهارت مشاهده ( برای طبقه بندی اقلام ) در آنان می شود . اهداف سایر روش های طبقه بندی ، یعنی طبقه بندی از نظر کاربرد و عملکرد ، معمولا در ترازهایی بالاتر از پایه های اول و دوم قرار می گیرد و منجر به افزایش دانش و مهارت دانش آموزان ( پایه های سوم و بالاتر) از طریق نمایش علمی می شود .
-2-3 نمایش علمی
در نمایش علمی دانش آموز اطلاعات مربوط به موضوع انتخابی خود را از منابع اطلاعاتی یا از طریق مشاهده مستقیم
گرد آوری نموده و آنها را در یکی از قالب های تحقیق ، مدل و یا نمایش به بازدید کنندگان ارائه می نماید .
ویژگی مشترک پروژه هایی که در این سه قالب قرار می گیرند این است که در همه آنها از حقایق و دست
آوردهای علمی کشف شده استفاده شده و انجام آزمایش و دستکاری در متغیرها توسط دانش آموز ، در تولید این اطلاعات نقشی نداشته است . در عین حال همین ویژگی مهمترین تفاوت نمایش علمی با آزمایش محسوب می شود .
در پروژه تحقیق دانش آموز به نمایش اطلاعات مکتوب و تصاویر بسنده می کند اما در پروژه های مدل و نمایش علاوه بر ارائه اطلاعات مکتوب و تصاویر ، دانش آموز سعی می کند با استفاده از اشیاء چگونگی و چرایی ساختمان وعملکرد آنها را برای بازدید کنندگان نمایش دهد .
1-2-3 مدل ( ساخت نمونه )
پروژه مدل سازی شامل ساخت اشیاء برای توضیح چرایی یا چگونگی ساختمان آنهاست . در این نوع پروژه دانش آموز مدلی از یک شی ء را ساخته و نمایش می دهد و یا کاربرد آن را شرح می دهد. اگر دانش آموز قادر به ساخت مدل نباشد ، می تواند از پوستر یا نقاشی استفاده نماید . مدل ها کمک می کنند تا با ساختمان اشیا بهتر آشنا شویم : اشیای خیلی کوچک ( مثل ملکول ها ) ، اشیای خیلی بزرگ ( مثل ساختار درون زمین یا ساختار منظومه شمسی ) اشیایی که به سادگی در دسترس نیستند ( مثل اندام ها و دستگاه های درون بدن ) و یا وسایلی که افراد به ندرت شانس دیدن آنها را پیدا می کنند ( مثل یک فضا پیما یا یک پل معلق ) به علاوه ، بعضی مدل ها قادر به کار هستند و علاوه بر توضیح چرایی و چگونگی ساختمان شیء مورد نظر کارکرد آن را هم نمایش می دهند . کارکرد
صحیح ، انطباق با حالت اصلی ، سهولت کاربرد و اقتصادی بودن از جمله مواردی است که باید در ساخت مدل ها به آن ها توجه کرد . مدل ها را می توانید به صورت مولاژ ، برش ، ماکت و یا قادر به کار بسازید .
مثال :
شاید شما بخواهید مدلی از یک پل را با چوب کبریت یا چوب بستنی بسازید . نقشه های روی تابلوی نمایش شما می تواند قطعات مختلف پل را نشان دهد و تحقیق شما می تواند شرح دهد که این پل چگونه ساخته می شود ، چراچنین ساختمان و نقشه ای دارد و در چه مواردی کاربرد دارد . یا با استفاده از تصاویر بدن انسان ، دستگاه عصبی رانشان دهید .
نمونه هایی از پروژه های مدل :
مدل منظومه شمسی
برش گیاهان
قادر به کارها ( ماشین گرمایی ، موتور الکتریکی و ... )
مدل ماهواره امید
پوستر زنجیره غذایی
ماکت نقاط امن و غیر امن خانه در زلزله
مولاژ اندام های بدن
-2-2-3 نمایش
پروژه نمایش شامل استفاده از اشیاء برای نمایش چرایی یا چگونگی عملکرد آنها و تبیین اصول علمی حاکم برآنهاست . در این نوع پروژه دانش آموز یک واقعیت یا اصل علمی خاص را بازسازی نموده و نمایش می دهد .
مثال :
شاید شما بخواهید این اصل علمی را نمایش دهید که آب و مواد محلول در آن از طریق ساقه گیاه بالا رفته و به برگ هاو شاخه ها می رسد . برای این کا ر می توانید مقداری رنگ غذا را در آب حل کنید و ساقه چند گل میخک سفید رادر آن قرار دهید . تغییر رنگ گلهای میخک اصل علمی مورد نظر را به شما و بازدیدکنندگان پروژه شما نمایش خواهدداد .
نمونه هایی از پروژه نمایش :
نمایش نحوه کار قطب نما
نمایش تشکیل رنگین کمان
نمایش بازتابش نور از سطح آینه
نمایش تولید آهن ربا
نمایش خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی
نمایش ویژگی های مخلوط
نمایش عملکرد پریسکوپ ، ذره بین ، کوره آفتابی و ...
نمایش نفوذ پذیری خاک
نمایش رسوب گذاری خاک
-3 تحقیق -2-3
پروژه تحقیق یک گزارش علمی محسوب می شود . دراین نوع پروژه شما اطلاعات موجود در باره یک موضوع مشخص را جمع آوری نموده و آنچه را که در مجموع یاد گرفته و یا کشف کرده اید به مخاطبان ارائه می کنید. این جزئیات را می توان از طریق مشاهده مستقیم و یا از طریق منابع مختلف اطلاعاتی به دست آورد .
مثال :
تحقیق در باره مراحل دگردیسی قورباغه . شما می توانید این تحقیق را به دو شیوه مختلف انجام دهید . شیوه اول این است که محفظه ای را شبیه آکواریوم آماده کنید و با جمع آوری تخم قورباغه در آن مراحل رشد و تکامل قورباغه را از ابتدا تا انتها مستقیما مشاهده و ثبت نمایید . شیوه دوم اینکه به منابع مختلف اطلاعاتی ( کتاب ها ، اینترنت ،افراد متخصص ، مجلات و ..... ) مراجعه نمایید و از این طریق موضوع خود را عمیقا جستجو کنید و اطلاعات جمع آوری شده خود را به روشی روشن و جالب گزارش دهید . البته به یاد داشته باشید که در رویکرد اول هم شما ازتحقیق زمینه ای و مراجعه به منابع اطلاعاتی بی نیاز نخواهید بود .
نمونه هایی از پروژه های تحقیق :
شباهت ها و تفاوت های بین دوزیستان و خزندگان
گازهای مختلف موجود در هوا و کاربردهای آنان در زندگی بشر
هلال های ماه
تولد و مرگ ستارگان
بارانهای اسیدی
انواع میمونها
-3-3 آزمایش
در این نوع پروژه یک مسئله مشخص مطرح می شود که دانش آموز در ابتدا جواب آن را نمی داند ، بنابراین طی کردن مراحل روش علمی و انجام آزمایش برای کشف جواب سوال از ضروریات این نوع پروژه محسوب می شود.
مراحل روش علمی :
طرح مسئله o
انجام تحقیق زمینه ای o
ارائه فرضیه o
اجرای آزمایش o
ثبت نتایج o
نتیجه گیری o
مثال :
دانش آموز این سوال را برای پروژه خود مطرح می کند که علت سیاه شدن پوست میوه های انار چیست . با انجام یک تحقیق زمینه ای و مصاحبه با باغداران انار به فرضیه آفتاب سوختگی می رسد و سپس آزمایشی را طراحی واجرا می کند که طی آن دو دسته میوه روی درخت انار را انتخاب و برای یگ گروه با مقوا سایه بان درست می کندتا آفتاب به آنها نتابد . پس از دو ماه نتایج به دست آمده را ثبت می کند ، یعنی پوست کدام گروه سیاه شده و کدامیک سیاه نشده است و در پایان نتیجه گیری می کند که آیا فرضیه اش صحیح بوده یا خیر .
نکته مهم – به تفاوت های میان پروژه آزمایش و نمایش توجه کنید . بسیاری از افراد و کتاب ها این دو نوع
پروژه را با هم اشتباه می گیرند . در اینجا به دو مثال از عناوین پروژه اشاره می شود که هر دو به موضوع رنگین کمان مربوط می شوند اما یکی در قالب پروژه نمایش و دیگری در قالب آزمایش قرار می گیرد .
نمایش : رنگین کمان چگونه شکل می گیرد ؟
آزمایش : آیا می توان با استفاده از مایعی غیر از آب رنگین کمان ساخت ؟
نمونه هایی از پروژه های آزمایش :
رنگ جسم چه تاثیری بر میزان جذب انرژی تابشی خورشید دارد ؟
صدای انسان از میان یک لوله تا چه مسافتی منتقل می شود ؟
آیا جامدات مختلف صوت را به یک اندازه از خود عبور می دهند ؟
آیا عواطف انسانی می تواند بر رشد یک گیاه موثر باشد ؟
آیا مورچه ها سلیقه غذایی دارند ؟
آیا دما بر قدرت یک آهنربای دائمی تاثیر دارد ؟
دانش آموزان پایه سوم و بالاتر بهتر است از انتخاب پروژه های جمع آوری خودداری نموده و پروژه خود را از
انواع دیگر انتخاب نمایند .
-4 موضوع مورد علاقه خود را به یک پروژه تبدیل کنید
-1-4 نکات قابل توجه در پروژه جمع آوری
-1 به خاطر داشته باشید هر کاری را که برای پروژه انجام می دهید با ذکر تاریخ در دفتر "دفتر کارنما "
ثبت کنید و بنویسید که چه قدر وقت صرف آن کرده اید .
-2 اقلامی را انتخاب کنید که آنها را دارید و یا اینکه می توانید به آسانی آنها را جمع آوری نمایید . این
اقلام باید به اندازه کافی به هم شباهت داشته باشند که بتوان آنها را یک مجموعه نامید و در عین حال به اندازه کافی تفاوت داشته باشند که بتوان آنها را در گروه های مختلف طبقه بندی کرد .
-3 تحقیق زمینه ای را با یادداشت برداری از کتابها ، وب سایت ها و یا مقالاتی که در باره موضوع شما
بحث می کنند آغاز کنید این ها "منابع" شما را تشکیل خواهند داد. تحقیق شما وقتی کامل می شود که حداقل بتوانید برای 5 دقیقه با کلمات خودتان در باره موضوعتان بحث کنید .
-4 پس از تکمیل تحقیقات ، اطلاعات به دست آمده را در قالب بند (پاراگراف ) سازمان دهی کنید . این
مطالب همان "تحقیق زمینه ای" شما است که روی تابلوی نمایش خواهید چسباند .
-5 طبقه بندی را بر اساس خصوصیات فیزیکی ، نوع گونه و یا محل کشف تعریف کنید . خصوصیات
فیزیکی شامل مواردی مثل رنگ ، وزن و یا شکل می شود . اطمینان حاصل کنید که حداقل دو نمونه
برای هر دسته فراهم نموده اید . همچنین مطمئن شوید که به وضوح دسته ها را می شناسید . این همان "
طرح طبقه بندی " است .
-6 مشخص کنید که آیا می خواهید مجموعه خود را روی تابلوی نمایش بچسبانید و یا آن را مقابل تابلوی
نمایش و روی میز قرار دهید .
-7 بخش" سپاسگزاری " را روی تابلوی نمایش فراموش نکنید ( نام افرادی که در انجام پروژه به شما
کمک کرده اند با ذکر اینکه چگونه شما را کمک کرده اند )
-8 با دقت به ترکیب تابلوی نمایش خود توجه کنید . ترتیب مطالب روی تابلو باید گویا و به لحاظ بصری
جذاب باشد . مطمئن شوید که تابلو همه موارد لازم از جمله عکس را دارد و دفتر کارنمای خود را هم
کنار تابلو بگذارید . در آخرین قدم یک " عنوان " خلاقانه به تابلوی خود اضافه کنید .
-9 اطمینان حاصل کنید که پروژه خود را خوب فهمیده اید و می توانید در باره آنچه از آن آموخته اید با
دیگران صحبت کنید . تمرین کنید که بتوانید پروژه خود را به یک فرد بزرگسال توضیح دهید .
توجه : اگر در پروژه شما اقلامی به کار رفته است که مجاز به نمایش آنها در سالن نمایشگاه نیستید می توانید ازآنها عکس بگیرید و عکس آن ها را روی تابلوی نمایش خود الصاق کنید .
-2-4 برای پروژه های نمایش علمی
-1 به خاطر داشته باشید هر کاری را که برای پروژه انجام می دهید با ذکر تاریخ در "دفتر کارنمای "
پروژه ثبت کنید و بنویسید که چه قدر وقت صرف آن کرده اید . همواره از مراحل کار خود عکس
تهیه کنید ، چرا که این عکس ها مورد نیاز دفتر کارنمای شما یا تابلوی نمایشتان خواهد بود . بنویسید
که چگونه به فکر انجام این پروژه افتادید.
-2 در مورد نوع نمایش علمی خود تصمیم بگیرید . آیا می خواهید در پروژه خود به ارائه یک تحقیق بسنده کنید ویا اینکه فراتر رفته و با ساخت یک مدل ویا ترتیب یک نمایش، پروژه خود را تکمیل نمایید.
-3 وسایل مورد نیازتان را برای اجرای نمایش علمی تهیه کنید . می توانید از وسائل آزمایشگاه یا وسایل
خانگی استفاده کنید و یا خودتان وسیله ای را بسازید .اگر می خواهید وسیله ای بسازید ( به عنوان مدل یابرای نمایش ) اطمینان حاصل کنید که وقت کافی برای ساخت آن دارید ( چون ساخت بعضی مدل ها یاوسائل بسیار وقت گیر است ) و اگر نمی خواهید وسیله یا مدلی بسازید تصمیم بگیرید که به جای آن قرار است از چه چیزی استفاده کنید ، عکس ، نقشه ، پوستر و یا اشیاء خانگی
-4 تحقیق زمینه ای را با یادداشت برداری از کتابها ، وب سایت ها و یا مقالاتی که در باره موضوع شما
بحث می کنند آغاز کنید این ها "منابع" شما را تشکیل خواهند داد. خواهید دید تحقیق شما وقتی کامل
می شود که حداقل بتوانید برای 5 دقیقه با کلمات خودتان در باره موضوعتان بحث کنید .
-5 پس از تکمیل تحقیقات ، اطلاعات به دست آمده را در قالب پاراگراف سازمان دهی کنید . این مطالب
همان "تحقیق زمینه ای" شما است که روی تابلوی نمایش خواهید چسباند .
-6 همچنین باید قسمتی از تابلوی نمایش خود را به " شرح نمایش علمی " اختصاص دهید و در آن قسمت در مورد موضوع خود و اینکه پروژه مدل ، نمایش و یا تحقیق شما قصد نشان دادن چه چیزی را داردتوضیح دهید .
-7 در تابلوی نمایش بخشی به نام " نتیجه گیری " ایجاد کنید و مطالب خود را درباره آنچه از پروژه خود
آموخته اید و همچنین مواردی که بواسطه پروژه شما بهبودیافته اند را توصیف کنید .
-8 بخش" سپاسگزاری " را روی تابلوی نمایش فراموش نکنید ( نام افرادی که در انجام پروژه به شما
کمک کرده اند با ذکر اینکه چگونه شما را کمک کرده اند )
-9 با دقت به ترکیب تابلوی نمایش خود توجه کنید . ترتیب مطالب روی تابلو باید گویا و به لحاظ بصری
جذاب باشد . مطمئن شوید که تابلو همه موارد لازم از جمله عکس را دارد و دفتر کارنمای خود را هم
کنار تابلو بگذارید . در آخرین قدم یک " عنوان " خلاقانه به تابلوی خود اضافه کنید . نام عکاس را هم
حتما در کنار عکس ها بنویسید .
-10 اطمینان حاصل کنید که پروژه خود را خوب فهمیده اید و می توانید در باره آنچه از آن آموخته اید با
دیگران صحبت کنید . تمرین کنید که بتوانید پروژه خود را به یک فرد بزرگسال توضیح دهید .
-3-4 برای پروژه های آزمایش
-1 دفتر کارنما :
·به خاطر داشته باشید هر کاری را که برای پروژه انجام می دهید با ذکر تاریخ در "دفتر کارنمای "
پروژه ثبت کنید و بنویسید که چه قدر وقت صرف آن کرده اید . همواره از مراحل کار خود عکس
تهیه کنید ، چرا که این عکس ها مورد نیاز دفتر کارنما یا تابلوی نمایش خواهد بود .
-2 مدیریت زمان:
·از یک جدول زمانبندی استفاده کنید تا بتوانید پروژه خود را طبق یک برنامه زمانی مشخص پیش
ببرید و در نهایت تابلوی نمایش خود را به موقع آماده کنید . اگر پروژه شما با موجودات زنده
سروکار دارد ( افراد ، گیاهان و جانوران ) باید مطمئن شویدکه وقت کافی برای آزمایش خود دارید .
( به یاد داشته باشید که رشد گیاهان کند و زمانبر است )
-3 انتخاب موضوع و تعریف مسئله :
·فهرستی از موضوعات مورد علاقه خود را در دفتر کارنمایتان یادداشت کنید .
·برای اینکه از میان فهرست خود مناسبترین موضوع را انتخاب کنید این سوالات را از خودتان بپرسید :
- آیا می توانم اطلاعات کافی در باره موضوع مورد نظرم پیدا کنم ؟
- آیا آزمایش کردن روی این موضوع نیاز به وسایل یا شرایط خیلی خاصی دارد ؟
- آیا وقت کافی دارم که روی موضوع مورد نظر آزمایش انجام دهم ؟
·اطمینان حاصل کنید که موضوع مورد نظر شما قابلیت طراحی و اجرای آزمایش را دارد
·موضوع شما نباید فقط به ساخت یک وسیله ختم شود چرا که در این صورت از نمایش علمی فراتر
نرفته اید .
·موضوع منتخب خود را پس از طی مراحل فوق در قالب یک سوال آزمون پذیر بنویسید . این جمله
سوالی " مسئله " نامیده می شود . مسئله در واقع همان سوالی است که آزمایش شما سعی دارد به آن پاسخ دهد .
-4 جمع آوری اطلاعات :
·سری به کتابخانه بزنید تا ازکتابها ، مجلات ، دائره المعارف ها و منابع اینترنتی اطلاعات مرتبط با
موضوع خود را جمع آوری کنید .
·آنچه را که پیدا می کنید در دفتر کارنمای خود یادداشت کنید .
·به خاطر داشته باشید که مشخصات کتاب یا وب سایتی راکه مطلب را از آن استخراج کرده اید با ذکر
نویسنده ، سال نشر و ناشر یادداشت کنید چرا که این ها بعدا "منابع" شما را تشکیل خواهند داد.
·با افراد متخصص گفتگوکنید و اطلاعات خود را کامل کنید .
·از معلم یا والدین خود بخواهید کمک کنند تا یک قرار مصاحبه با افراد مطلع در باره موضوعتان تنظیم
کنید. اگر هم لازم شد از طریق پست الکترنیکی و یا نامه نگاری با شرکت ها و افراد متخصص ارتباط
برقرار کنید
تحقیق شما وقتی کامل می شود که به یک حدس هوشمندانه در باره جواب مسئله دست پیدا کنید . این حدس هوشمندانه همان فرضیه است .
·پس از تکمیل تحقیقات ، اطلاعات به دست آمده را در قالب پاراگراف سازمان دهی کنید . این
مطالب همان "تحقیق زمینه ای" شما است که روی تابلوی نمایش خواهید چسباند .
-5 فرضیه سازی :
·فرضیه" حدس هوشمندانه شماست که برپایه اطلاعاتی که جمع آوری نموده اید مطرح می کنید . "
·فرضیه اعلام می کند که در نتیجه تغییراتی که شما در جریان آزمایش اعمال می کنید چه اتفاقاتی رخ
خواهد داد.
·فرضیه در واقع پیش بینی می کند که چگونه در اثر تغییر دادن یک عامل ، عامل دیگر تغییر خواهد
کرد. این همان چیزی است که آن را علت و معلول می نامند .
·فرضیه خود را در قالب یک جمله به طور واضح و به روش زیر در دفتر کارنما بنویسید:
من حدس می زنم که ................................................. باعث ........................................ می شود .
-6 تعیین متغیرها :
·متغیرها شامل تمام عواملی می شوند که می توانند در آزمایش شما تغییر کنند .
·در هرآزمایشی ، تنها مجازید که یک عامل را تغییر دهید .
·دنبال پیدا کردن این باشید که چه عاملی سبب( علت ) رخ دادن یک پدیده می شود .
·علت در فرضیه شما همان متغیر مستقل است .
·معلول در فرضیه شما همان متغیر وابسته است .
·تنها عاملی که مجاز به تغییر دادن آن در جریان آزمایش هستید "متغیر مستقل" است .
·و آنچه که پس از این تغییرات رخ می دهد همان "متغیر وابسته" است .
·سایر عوامل درجریان آزمایش شما هیچ تغییری نمی کنند که به آنها "متغیرهای کنترل شده "
می گویند.
·متغیرهای مستقل ، وابسته وکنترل شده ی آزمایش خود را تعیین کنید و در دفتر کارنما بنویسید . این
نوشتار بعدا در بخشی از تابلوی نمایش شما به عنوان "تعاریف" خواهد آمد . در بخش تعاریف علاوه
بر تعریف متغیرها هر لغت مهمی را هم که درعبارت مسئله به کار رفته و ممکن است برای شما یا
دیگران نا آشنا وجدید باشد تعریف کنید .
-7 طراحی آزمایش :
·فهرست مواد " مورد نیاز برای انجام آزمایش خود را بنویسید . "
·روش کار " خود را طراحی کنید و در دفتر کارنما ، شرح دهید. مراحل را به دقت و به ترتیب "
پیش بینی کنید و یک دستورالعمل گام به گام برای اجرای آزمایش خود بنویسید.
·یک آزمایش باید حداقل شامل دو گروه باشد. یک گروه ، گروه " کنترل " و دیگری گروه
" متغیر " است. هر دو گروه کاملا یکسان هستند مگر در یک مورد خاص ." متغیر مستقل" همان
مورد خاصی است که تفاوت می کند و شما می خواهید اثر آن را در آزمایش بیازمایید. مثال : فرض
کنید مسئله شما این است که بچه چرا گریه می کند ؟ و شما به این فرضیه رسیده اید که علت آن
نبود بطری شیر اوست . برای اثبات این فرضیه باید آزمایش های زیر را در دو گروه کنترل و متغیر
انجام دهید :
گروه متغیر
گروه کنترل
·در جریان آزمایش روی گروه کنترل هیچ تغییری ایجاد نمی کنید .
·گروه کنترل ثابت می کند هر نتیجه ای که در گروه متغیر اتفاق می افتد ناشی از تغییراتی است که
شما اعمال کرده اید .
-8 اجرای آزمایش :
·آزمایش خود را حداقل 3 بار تکرار کنید .
·در اجرای آزمایش از دستورالعمل گام به گامی که نوشته اید دنباله روی کنید .
·هر چیزی را که انجام می دهید یا مشاهده می کنید در دفتر کارنما یادداشت کنید ، هرچند بعضی
چیزها به نظر شما کودکانه یا کم اهمیت برسند .
·اگر چیزی را اندازه گیری می کنید حتما باید از واحدهای استاندارد مثل سانتیمتر ، گرم و یا لیتر
استفاده کنید .
·هر بار که آزمایش می کنید ، زمان و تاریخ آن را در دفتر کارنما یادداشت کنید .
·شاید بخواهید از آنچه رخ می دهد عکس بگیرید یا تصویری را بکشید .
·نگران خط خوردگی در دفتر کارنمای خود نباشید ! هیچ گاه اشتباهات خود را از دفتر کارنما پاک
نکنید و فقط کافی است روی آنها یک خط بکشید .
-9 ثبت و سازماندهی نتایج :
·نتایج ، آنچه را که رخ داده بیان می کنند . به خاطر داشته باشید که یک آزمایش خوب نتایجی را به
همراه خواهد داشت که به آسانی قابل اندازه گیری باشند .
·از یک جدول برای ثبت نتایج در دفتر کارنمایتان استفاده کنید .
نوزاد گریان + بطری شیر = نوزاد آرام و شاد
مسئله + متغیر مستقل = متغیر وابسته
نوزاد گریان + نبود بطری شیر = نوزاد همچنان گریه می کند
مسئله + هیچ گونه تغییر در هیچ چیز = کنترل
·نتایخ خود را به شکل یک نمودار در آورید .
·اگر آنچه رخ داده است خلاف آن چیزی بوده است که شما انتظار داشته اید ، نگران نباشید.
-10 نتیجه گیری :
·به مجموعه اتفاقاتی که رخ داده است فکر کنید .
·نتیجه گیری در این باره بحث می کند که آیا نتایج به دست آمده از آزمایش ، فرضیه شما راتایید می
کند یا نه.
·نتیجه گیری" خود را در قالب یک پاراگراف و به این شکل در دفتر کارنمای خود یادداشت کنید "
:
نتایج آزمایش فرضیه من را تایید می کنند زیرا ........................................................
نتایج آزمایش فرضیه من را تایید نمی کنند زیرا .......................................................
·اگر راهکارهایی برای بهبود آزمایش خود دارید آنها را هم ذکر کنید.
-11 گزارش کتبی:
·برای پروژه خود یک گزارش کتبی بنویسید . ( روش نگارش آن در ادامه خواهد آمد )
-12 تابلوی نمایش:
·تابلوی نمایش خود را بسازید و این قسمت ها را در آن بگنجانید : مسئله ، فرضیه ، تعاریف ، تحقیق
زمینه ای ، روند آزمایش ( روش کار ) ، نتایج ( در قالب جدول یا نمودار ) ، نتیجه گیری و منابع
همچنین بخش" سپاسگزاری " را روی تابلوی نمایش فراموش نکنید ( نام افرادی که در انجام پروژه
به شما کمک کرده اند با ذکر اینکه چگونه شما را کمک کرده اند )
·با دقت به ترکیب تابلوی نمایش خود توجه کنید . ترتیب مطالب روی تابلو باید گویا و به لحاظ
بصری جذاب باشد . مطمئن شوید که تابلو همه موارد لازم از جمله عکس را دارد و دفتر کارنمای
خود را هم کنار تابلو بگذارید . در آخرین قدم یک " عنوان " خلاقانه به تابلوی خود اضافه کنید .
نام عکاس را هم حتما در کنار عکس ها بنویسید .
-13 تمرین برای ارائه شفاهی پروژه :
·اطمینان حاصل کنید که پروژه خود را خوب فهمیده اید و می توانید در باره آنچه از آن آموخته اید با
دیگران صحبت کنید . تمرین کنید که بتوانید پروژه خود را به یک فرد بزرگسال توضیح دهید .
-5 ارائه پروژة علمی به نمایشگاه
دراین بخش ، دانش آموز روند تلاشهای علمی خود را در معرض دید و قضاوت دیگران قرار می دهد . حواس بینایی
و شنوایی بهترین دریچه هایی هستند که برای ورود به ذهن بازدیدکنندگان می توان از آنها بهره گیری کرد .
بنابراین دانش آموز باید از تمام ظرفیت های دیداری و شنیداری افراد بازدید کننده برای انتقال کار خود به آنهااستفاده کند.
هر پروژه علمی برای ارائه به نمایشگاه و قرار گرفتن در معرض دید بازدیدکنندگان باید دارای این عناصر باشد :
- تابلوی نمایش
- مواد نمایشی
- گزارش کتبی ( فقط برای پروژه های آزمایش )
- دفتر کارنما
-1-5 تابلوی نمایش :
·برای نمایشگاه پروژه علمی لازم است یک تابلوی نمایش بسازید . هدف از ساخت تابلوی نمایش این
است که خلاصه ای از کارتان را به شیوه ای چشمگیر با دیگران درمیان بگذارید . یک تابلو نمایش
90 ارتفاع دارد . cm 120 طول و cm استاندارد دارای سه دیواره است و در حالت گشوده حداکثر
·اطلاعات را مثل صفحه یک روزنامه سازماندهی کنید . بسته به نوع پروژه ای که انجام داده اید نوشته
های روی تابلو را آماده کنید و آنها را طوری روی تابلو بچسبانید که مستمعین بتوانند به سرعت و همزمان با توضیحات شما مسیر کارتان را از بالا به پایین و از راست به چپ دنبال کنند .
·حداقل از قلم 16 برای نوشته های روی تابلوی نمایش استفاده کنید که از فاصلۀ چند قدمی به آسانی
خوانده شوند . خوب است که برای زیرنویس عکسها و جدول ها از قلم کوچکتر استفاده کنید .
" آزمایش " است . برای انواع دیگر پروژه اطلاعات ضروری جهت نصب روی تابلوی·
نمایش، بر اساس نوع پروژه متفاوت خواهد بود .
عنوانی انتخاب کنید که کار شما را به درستی توصیف کند و در عین حال توجه افراد را به خود جلب
کند.
·یک تصویر هزار کلمه حرف می زند ! از عکس ها برای توضیح روند کار و از نمودارها برای نمایش
نتایج استفاده کنید . اما به خاطر داشته باشید که متن نوشته هایتان را روی عکس ها یا تصاویر نیندازید .
چرا که این کار باعث می شود خواندن نوشته ها دشوار شود .
مواد و فنون ساخت تابلوی نمایش
·یک تابلو نمایشِ استاندارد سه دیواره دارد و به خوبی و بدون تکیه دادن می ایستد . تابلوی نمایش
می تواند سفید ، سیاه یا رنگی باشد . جنس آن هم می تواند از مقوای محکم یا کارتن پلاست یا چوب وامثال این ها باشد که به سهولت از بازار قابل تهیه است . می توانید تابلو را از یک کارتن بزرگ و محکم
مثل کارتن یخچال بسازید تا برای شما مجانی تمام شود !
اطلاعاتی را که قرار است روی تابلوی نمایش بچسبانید ، روی کاغذ سفید بنویسید یا چاپ کنید . قبل از چسباندن هر ورقه روی تابلوی نمایش از غلط گیری آن مطمئن شوید .
چسب های مایع برای چسباندن ورقه های کاغذ به تابلوی نمایش کارایی خوبی دارند . برای مواردی مثل عکسها که چسباندن آنها با چسب مایع مشکل است ، می توانید از چسب های نواری دو طرفه ( دو طرف آن قابلیت چسبیدن دارد ) استفاده نمایید .
نکته:به جای استفاده ازکاغذ های معمولی از کاغذهای مقوایی 65 گرمی و یا 110 گرمی استفاده کنید ، چون موقع چسباندن به تابلوی نمایش کمتر چین و چروک می خورند . کاغذهای مات بر کاغذهای برّاق
این نمونه نشان می دهد که چگونه وقتی متن را روی تصویر چاپ می کنیم خواندن آن دشوار می شود .
سؤال پروژه : باز گو کننده موضوع آزمایش شما است و در قالب یک جمله پرسشی بیان می شود.
تعاریف : دراین قسمت متغیرهای مستقل ، وابسته و کنترل شده را تعیین می کنید .
فرضیه : پیش بینی شما از نتایج آزمایش
مزیت دارند چون کاغذهای براق باعث انعکاس نور و برق زدن تابلوی نمایش می شوند و خواندن مطالب
آن را دشوار می کنند . برای برجسته کردن و جذاب شدن نوشته های تابلوی نمایش می توانید از کاغذ
رنگی استفاده کنید . شیوة مرسوم در این زمینه این است که نوشته را ابتدا روی کاغذ سفید پرینت می
کنند و سپس آن را روی کاغذ رنگی می چسبانند(مقداری از کاغذ رنگی به عنوان حاشیه بیرون می ماند )
-2-5 گزارش کتبی
·برای پروژه خود یک گزارش کتبی بنویسید .
·گزارش کتبی به دیگران کمک می کند که در مورد کارعلمی شما مطالب بیشتری را بخوانند .
·اطلاعات گزارش کتبی خود را از دفتر کارنما استخراج کنید .
·گزارش کتبی فقط برای پروژه های آزمایش ضروری است و آماده سازی آن کار دشواری نبوده و فقط
مستلزم کنار هم گذاشتن اطلاعاتی است که شما در طول انجام پروژه ، جمع آوری نموده اید .
·این گزارش با احتساب صفحه عنوان حد اکثر باید 9 صفحه باشد .
·گزارش کتبی شامل این قسمت ها خواهد بود و هر یک از این مطالب باید در صفحه مربوط به خود قرار
بگیرد :
·صفحۀ 1 (جلد گزارش محسوب می شود ) عنوان : باید شامل این موارد باشد : عنوان پروژه(با قلم درشت )
، ترجیحاً عکسی از آزمایش شما ، و در پایین آن : نام و نام خانوادگی ، پایه ، مدرسه ، معلم راهنما و
تاریخ
·صفحه 2
·صفحه 3 ( حداکثر تا صفحه 5 ) تحقیق زمینه ای : بازگو کننده مطالبی است که شما در جریان تحقیق از
منابع اطلاعاتی ( کتابخانه ، جستجوی اینترنتی و یا مصاحبه با افراد متخصص ) در ارتباط با موضوع خود
پیدا کرده اید . ( می تواند بیش از یک صفحه و حداکثر 3 صفحه باشد )
·صفحه 6 مواد و روش کار: شامل فهرستی از مواد استفاده شده شما و شرح گام به گام فعالیت هایی است
که در جریان آزمایش انجام داده اید .
·صفحه 7 نتایج : شامل داده هایی می شود که از انجام آزمایش به دست آورده اید و باید آنها را در قالب
یک جدول یا نمودار ارائه کنید . به علاوه دو یا سه جمله هم در باره دادهایتان توضیح دهید .
در نظر بگیرید و گزارش کتبی را مثل لینک های آن ( homepage ) تابلوی نمایش را مثل صفحه اصلی یک سایت
·صفحه 8
·صفحه 9
·اطلاعات تابلوی نمایش شما نباید دقیقاٌ همان مطالبی باشد که در گزارش کتبی شما آمده است ؛ بلکه باید
نکات برجستۀ کار شما را به طور خلاصه و در یک نگاه کلی نشان دهد . تابلوی نمایش یعنی پروژه در
یک نگاه . مثال زیر به خوبی ارتباط و میزان مطالب تابلوی نمایش و گزارش کتبی را نشان می دهد :
·همان طور که از مثال بالا پیداست در صفحه اول سایت(یعنی تابلوی نمایش) مطالب به صورت تلگرافی
نوشته می شود و شرح مفصل تر آن در لینک ها(یعنی گزارش کتبی ) می آید .
-3-5 مواد نمایشی
·شامل نمونه ها، دستگاه ها ، مدل ها و سایر اقلام مجاز مربوط به پروژه می باشد. این اقلام روی می ز و در
جلوی تابلوی نمایش قرار می گیرند.
·همه دانش آموزان موظف به پیروی از شرایط زیر جهت نمایش پروژه خود در سالن نمایشگاه پروژه های
علمی می باشند :
اقلام نمایشی غیر مجاز
·هر گونه موجود زنده ( به صورت زنده ، مرده یا خشک شده و اعم از گیاه یا جانور )
·هر گونه اندام یا مایعات بدن انسان و حیوانات ( مثلا خون یا ادرار )
نتیجه گیری: این قسمت خلاصه ای است از آنچه که شما از آزمایشتان دریافته اید . در اینجا به
مسئله ای که در ابتدا طرح کرده اید پاسخ می دهید و با مقایسه فرضیه خود با نتایج به دست آمده
از آزمایش تحلیل می کنید که آیا فرضیه شما تایید شده است یا خیر .
ایده هایی برای تحقیق بیشتر : در بعضی از پروژه های علمی نمایشگاهی لازم است ، شما زمینه
های پژوهشی بیشتر که ممکن است قصد داشته باشید براساس آنچه از آن پروژه آموخته اید ، دنبال
نمایید ، مطرح و در بارة آن بحث کنید .( اختیاری )
کتابشناسی ( منابع ) : فهرست کتاب ها ،مجلات ، وب سایت ها ، افراد متخصص و ... که
شما اطلاعات تحقیق زمینه ای خود را از آنها گرد آوری نموده اید .
سپاسگزاری . این قسمت ، در واقع فرصتی است تا از همۀ کسانی که در انجام پروژة
علمی شما را یاری نموده اند ، از اشخاص گرفته تا یک شرکت خصوصی یا دایرة دولتی ،
با ذکر کاری که برای شما انجام داده اند تشکر نمایید.
·هر گونه مواد غذایی انسان یا حیوانات
·هر گونه کشت باکتری یا کپک
·هر گونه مایعات شیمیایی خانگی یا آزمایشگاهی از جمله آب
·استثناء : مایعات موجود در محفظه های دربسته بعضی دستگاه ها ( مثلا مایع درون مخزن دماسنج ) یا
مایعات مورد تایید کمیته نمایش و ایمنی نمایشگاه
·هر گونه مواد سمی ، دارو و مواد پرخطر
·هرگونه وسیله تیز و برنده (مثلا : سرنگ ، سوزن ، پی پت ، میخ ، چاقو و پونز )
·هرگونه شیشه یا اشیاء شیشه ای مگر محفظه های دربسته شیشه ای یا اجزای شیشه ای به کار رفته د ر
محصولات تجاری ( مثلا شیشه نمایشگر کامپیوتر )
·هر گونه ظروف یا مخازن فشرده
·هرگونه باتری با قابلیت باز شدن در پوش ( مثلا باتری های اسیدی )
·هر گونه گل ، خاک ، شن ، ماسه ، سنگ ، پسماندهای زائد و غیره
·هرگونه پروژه ای که شامل شلیک یک سلاح گرم ، شلیک با وسائل دارای محفظه هوای فشرده ، محتوی
مواد شیمیایی مخاطره آمیز برای سلامتی دانش آموزان ، یا دارای فعالیت رادیو اکتیو و یاهر نوع فعالیت
مخاطره آمیز دیگر برای دانش آموزان باشد
·هرگونه عکس یا تصویر مر بوط به تکنیکهای جراحی ، کالبدشکافی و اجساد
·هرگونه پروژه ای که منجر به صدمه زدن یا تحت فشار قرار گرفتن یک جانور شود . مثل این موارد :
کشتن حیوان ، دادن مواد شیمیایی به حیوان ، یا نگهداری حیوان در محفظه ای که شباهت به زیستگاه
طبیعی آن ندارد . به یاد داشته باشید که مجاز به آوردن حیوانات زنده به نمایشگاه نیستید.
استثناء
·دانش آموزان پایه اول تا سوم مجاز به داشتن نمونه های کاملا مهر و موم شده به عنوان بخشی از اقلام
نمایشی پروژه خود می باشند ( گیاهان خشک شده یا مواد معدنی )با این حال هر گونه مواد غذایی انسان
یا حیوانات ممنوع است .
·کاملا مهرو موم شده " یعنی بسته بندی شده به شکلی که هیچ گونه ذره ، مایع یا بویی از آن به بیرون "
نشت نکند . این گونه موارد می بایست در یک بسته بندی دوقبضه از جنس کیسه پلاستیکی محکم یا
ظروف پلاستیکی شفاف با درب محکم قرار گرفته و با نوار چسب شیشه ای در محل خود روی میز یا
تابلوی نمایش ثابت شوند .تمام این اقلام ( صدف ها ، سنگ ها ، برگ ها ، خاک ها ، پوسته های تخم و
غیره ) می بایست قبل از مهر و موم شدن کاملا خشک شده باشند . پیشنهاد می شود این گونه اقلام به
صورت بسته های کوچک و با چسب نواری شفاف روی تابلوی نمایش چسبانده شوند تا ضمن اطمینان از
ایمنی ، نمایش آنها با سلیقه به نظر برسد .
اقلام نمایشی توصیه نشده
·گران قیمت ، شکستنی ، شکننده
اقلام نمایشی مجاز و توصیه شده
·باید به جای اقلام نمایشی غیر مجاز یا توصیه نشده از عکس ها یا نمودارها ، حیوانات پلاستیکی یا گل
های پلاستیکی استفاده شود .
·دانش آموز باید برای رعایت حقوق مالکیت معنوی حتما نام و مشخصات عکاس را در کنار عکس ذکر
کند
·دانش آموزان باید طبق یک برنامه منظم از گامهای مختلف پروژه خود عکس برداری کنند تا بتوانند مسیر
تلاش های خود را در طول انجام پروژه به تصویر بکشند . همچنین دانش آموز اگر قصد نمایش عکس
افرادی را روی تابلوی نمایش خود دارد حتما قبل از گرفتن عکس از آنها کسب اجازه نماید .
·دانش آموزان می توانند برای اقلام نوشتاری پروژه خود ( نوشته های تابلوی نمایش و گزارش کتبی ) از
کامپیوتر و چاپگر استفاده کنند .
·پروژه های برقی می توانند از باتری به عنوان منبع الکتریسیته استفاده کنند .
·به جای مواد غذایی واقعی از مدل های مصنوعی غذا یا میوه استفاده شود
-4-5 دفتر کارنما
در این دفتر وقایع و اتفاقات مربوط به پروژه را یادداشت خواهید کرد . دفترکارنما مسیر حرکت شما را ازآغاز تا
پایان نشان می دهد ( موضوعی که به ویژه برای بازدید کنندگان اهمیت دارد).
·یادداشت کردن را از زمانی آغاز کنید که جستجوی موضوع
پروژه را شروع می کنید .
·اتفاقات را به صورت روزانه یادداشت کنید و هر مطلبی را که
وارد دفتر می کنید تاریخ گذاری نموده و بنویسید که چه قدر
وقت صرف آن کرده اید .
·نتایج آزمایشات ، فهرست مواد مورد استفاده ، یادداشت های
مربوط به تحقیق زمینه ای و مشخصات منابع مورد استفاده را
به دقت در آن ثبت کنید .
·هر مشکلی را که در جریان کار با آن مواجه می شوید
یادداشت کنید .
·راه حل هایی را که برای غلبه بر مشکلات به کار گرفته اید یادداشت کنید .
همواره از مراحل مختلف پروژه خود عکس بگیرید تا بتوانید یک گزارش تصویری از تلاش هایتان را به دیگران
نشان دهید .
-6 روز نمایشگاه
·غرفه ی خودتان را سرزنده و شاداب کنید
شرکت در یک نمایشگاه علمی یعنی این که شما تصمیم گرفته اید نتایج کار علمی خودتان را با عموم مردم و
داوران در میان بگذارید .
به محض اینکه توانستید توجه بازدیدکنندگان را با یک ارائه ی پویا و پرجنب و جوش به غرفه ی خودتان جلب
کنید ، بهترین فرصت را برای نمایش پروژه ی خودتان پیدا کرده اید .
بعضی از بازدید کنندگان به غرفه ی شما نزدیک می شوند و شروع به خواندن اطلاعات موجود می کنند ؛ بعضی
دیگر فوراً شروع به پرسیدن سؤالاتی می کنند ، اما توجه داشته باشید که تا حد امکان این شما هستید که باید ارتباط
اولیه را با بازدید کننده برقرار کنید و سر صحبت را با او باز کنید . یک لبخند یا یک نگاه راه هایی هستند که شما
می توانید به مردم نشان دهید که به آنها خوش آمد می گویید و آماده ی صحبت با آنها هستید .
·آماده باشید :
حتی اگر به موضوع پروژه ی خود مسلط هستید نحوه ی ارائه مطالب را کاملاً آماده کنید . برای اینکه تمرین شما تاحد امکان مؤثر و نتیجه بخش واقع شود دو گزارش شفاهی آماده کنید  یکی از آنها طولانی تر و با جزئیات بیشتربرای داوران و دیگری کوتاهتر و به زبانی ساده که فهم آن برای عموم بازدید کنندگان آسان باشد . فراموش نکنیدکه از عناصر بصری ( عکس ها ، نمودارها ومواد نمایشی ) برای تقویت و تکمیل اظهارات خود بهره گیری کنید.
·متوجه شنوندگان باشید :
به دقت به چهره ی بازدید کنندگان نگاه کنید . این کار به شما امکان می دهد که ارائه اطلاعات خودتان را با فهم ودرک آنها هماهنگ کنید . اگر به نظر می رسد که آنها عجله دارند شما می توانید توضیحات خود را خلاصه کنید .
اگر به نظر می رسد که در فهم مطلب دچار مشکل اند باید زبان بیان خود را تعدیل کنید و اگر ظاهر آنها نشان می دهد که کاملاً مجذوب مطالب شما شده اند می توانید اطلاعات اضافی و تکمیلی خود را نیز به آنها ارائه دهید .
·پذیرای بازدیدکنندگان باشد :
بازدیدکنندگان اغلب کم رو هستند و حتی اگر پروژه ی شما توجه آنها را جلب کند نمی دانند چگونه باید سرصحبت را با شما باز کنند .
بنابراین این به عهده ی شما است که اولین حرکت را انجام دهید . اگر شما بدون توجه به اطراف گرم صحبت باشرکت کننده ی غرفه ی کناری خود باشید یا خود را به خواندن یک مجله مشغول کنید مردم به خود جرأت نزدیک شدن و صحبت کردن با شما را نمی دهند . بنابراین همواره گشاده رو و آماده ی صحبت با دیگران باشید . به کارخود افتخار کنید و آماده ی در میان گذاشتن آن با دیگران باشید .
·به روشنی صحبت کنید
فراموش نکنید بسیاری از بازدید کنندگانی که برای بازدید به غرفه ی شما وارد می شوند اطلاعات زیادی درباره ی موضوع شما ندارند و این به عهده ی شماست که موضوعتان را برای آنها توضیح دهید و بهترین راه برای این کاراین است که تا حد امکان واضح و پر انرژی صحبت کنید ( اما نه خیلی سریع ) .
-7 آمادگی برای داوری
در نمایشگاه علمی فرصت ملاقات و صحبت با داوران را پیدا خواهید کرد . اگر برای چنین مصاحبه ای آمادگی
قبلی داشته باشید ، این گفتگو وقت مناسبی است برای این که تصویر مثبتی از کارتان در ذهن آنها ایجاد نمایید .
·تمرین و آمادگی برای داوری نمایشگاه علمی ( کار نیکو کردن از پر کردن است ! )
هر چه بتوانید پروژة علمی خود را بهتر به دیگران انتقال دهید ، شانس بیشتری برای برنده شدن o
خواهید داشت .
متن یک سخنرانی کوتاه ( در حدود 2 تا 5 دقیقه ای )را بنویسید و پروژة علمی خودتان را در آن o
خلاصه کنید . شما این سخنرانی را در اولین ملاقات با داوران ارائه خواهید کرد ( به خاطر داشته
باشید که در مورد نظریه هایی که پروژة علمی شما بر آن استوار است صحبت کنید ، و اینکه چرا
پروژة شما اینگونه که هست ، انجام شده است ).
فهرستی از سؤالاتی که فکر می کنید داوران از شما خواهند پرسید تهیه کنید و جواب آنها را آماده o
و تمرین کنید . توضیح دادن به افراد دیگر را تمرین کنید و هنگام توضیح دادن پروژه خود به
آنها تصور کنید که آنها داور هستند.
تمرین کنید که پروژة علمی خودتان را با عبارات ساده توضیح دهید ، به گونه ای که برای هر o
کسی قابل فهم باشد .
·خودتان و کارتان را در طول زمان داوری نمایشگاه با انگیزه و انرژی به بازدیدکنندگان معرفی
کنید و در این کار حرفه ای عمل کنید !
بهترین استفاده را از تابلوی نمایش انجام دهید . هنگامی که در بارة جداول و نمودارها توضیح می دهید o
به آنها اشاره کنید .
همیشه مشتاق و مثبت اندیش باشید . o
هنگام جواب دادن اعتماد به نفس داشته باشید و من من نکنید. o
اگر در بارة آنچه داور از شما پرسیده جواب مطمئنی ندارید یا اصلاً جواب سؤال او را نمی دانید ، بهتر o
است که بگویید " نمی دانم ."
با هر کسی که از غرفۀ شما بازدید می کند مانند یک داور رفتار نمایید . o
پس از نمایشگاه علمی ، همیشه پی گیرِ بازخوردهای کارتان از نظر داوران باشید تا برای بهبود پروژ ه o
از آنها استفاده کنید .
·تعدادی از سؤالات معمول داوران
چقدر از دیگران کمک گرفته اید ؟ o
داده هایتان چه چیزی را به شما می گویند ؟ o
چرا این پژوهش مهم است ؟ o
نمودارهایتان نمایانگر چه چیزی هستند ؟ o
هنگامی که آزمایشتان را انجام می دادید با چه مسائل و مشکلاتی مواجه شدید و چگونه آنها را رفع کردید ؟ o
مهمترین نکات جالب توجه (سه نکته) که شما در موقع انجام این پروژة علمی یادگرفته اید کدامند ؟ o
انجام چه پژوهش های بیشتری را در آینده در مورد این پروژة علمی پیش بینی نموده اید و یا تمایل به انجام o
آن دارید ؟ ( تحقیقات بعدی شما )
پایان

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: